BAL VE TARİHİ
Bal, tarih öncesi çağlardan günümüze insanlara eşlik eden bir besindir. Arıların 50 ila 25 milyon yıl önce ortaya çıktığı bilinmektedir, ancak insanların arılarla karşılaşmasının ilk kanıtı yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır .
Tartışılmaz gerçeklere gelince, Neolitik döneme ait, Arana’da (Valensiya-İspanya) bir mağarada benzersiz bir kaya resmi bulunmuştur. Mağara duvarına çizilmiş resim, arılarla çevrili bir kayalığa
tırmanan elinde torba bulunan bir adamı tasvir etmektedir. Mağara duvarında bulunan bu resim, radyokarbon yaşına göre yaklaşık 7-8 bin yıl öncesini ait olduğunu göstermektedir.
ESKİ MISIR'DA BAL
“Tanrı Ra ‘nın göz yaşları ” ! Eski bir Mısır papirüsünündeki (Tuz 825) bu yazıt bize Mısırlıların güneş tanrısı Ra’nın dökülen gözyaşlarının yere aktığında nasıl arılara dönüşerek, bal ve balmumu ile ilişkilendirildiğini göstermektedir. Mısırlılar işte tam da bu nedenle arıları kutsal olarak kabul etmişlerdir. Mısırlılar için Ra’nın bir armağanı olan arılar, sadece Mısır toplumunun ekonomisine ve refahına katkıda bulunmanın ötesinde teolojik olarak da büyük bir öneme sahip olmuştur. Balın kutsal olduğuna inanmışlar ve ölüm ritüellerinde ölenlere tanrıların derisi gibi altın rengi bir ten vermek için balı kullanmışlardır.
Eski Mısır ‘da bal, sadece en yüksek kastlara yönelik bir besindi, ancak aynı zamanda ritüel bir değere sahipti ve tıp biliminde tedavi amaçlı kullanılırdı . Yaklaşık 3500 yıl önceki Ebers ve Smith papirüsü, bal bazlı bazı şifalı karışımları tarif etmektedir. Mısırlılar, yaralar , bağırsak, gözler ve böbrekler için balın antiseptik özelliğinden faydalanarak çeşitli hastalıkları iyileştirmek için kullanmışlardır.
Ayrıca bal Mısırlılar tarafından cilt bakımı ve güzellik tedavilerinde kullanılmak üzere özel bir madde olarak kabul edilmiştir. Böylece efsanevi Kleopatra banyolarının kahramanı olmuştur. Bu yapışkan madde ile merhemler, parfümler, güzellik kremleri, sabunlar, diş macunları üretmişlerdir.
SÜMERLER VE BABİLLİLER
Sümerler balı kozmetik amaçlı kullanılırken , Babiller cilt, göz, cinsel organlar ve sindirim sistemi hastalıklarını tedavi etmek için yararlı özelliklerini keşfetmişlerdir. Ayrıca lezzetli yemekler hazırlamak için de bal kullanmışlardır.
OSMANLI'DA BAL
Osmanlı Devletin ‘de özellikle saray mutfağında bal önemli bir tüketim malzemesiydi. Şeker fiyatlarının yüksek olduğu dönemlerde halk tarafından da helva, macun ve içeceklerin içinde balın tatlandırıcı olarak kullanıldığı görülmektedir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde Fatih Külliyesi ne gelen misafirlere bal ikram edilirdi. Ayrıca Osmanlılar yara ve yanık tedavilerinde balın şifalı özelliğinden de yararlanmışlardır.
Yunanlılar ve Romalılar Zamanında Bal
Yunanlılar ve Romalılar döneminde baldan çokça söz edilmektedir. Bal ve arılar, mitolojide , Zeus’un doğumunu anlatan ve nimflerin keçi sütü ve balı ile beslendiği masallarda karşımıza çıkmaktadır. “Tanrıların gıdası” olan bal, hem mutfakta hem de dini ve cenaze törenlerinde kullanılmıştır. Sporcular tarafından çok fazla tüketilen bu mucize besin, Pisagor tarafından uzun ve sağlıklı bir yaşamı garanti etmek için bir iksir olarak kabul edilmiştir.
Romalılar, Kıbrıs, İspanya, Girit ve Malta’dan büyük miktarlarda bal ithal etmişlerdir. Arıların dünyası hakkında önemli bilgiler bu dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır. Varro, Columella, Yaşlı PlinyveVirgil gibi yazarlar çalışmalarında kapsamlı bir şekilde baldan bahsetmişlerdir. O dönemde, balın kelimenin tam anlamıyla gökten yeryüzüne bahşedildiğine inanılıyordu. Seneca arıların bal üretim süreci ile ilgili bir hipotez ortaya koymuştur, ancak on yedinci yüzyılda daha doğru bilimsel bilgiler elde edilmiştir.
Her durumda, Roma döneminde arıcılık yaygındı. Balın tıptan yemek pişirmeye ve kozmetik ürünlere kadar birçok kullanım alanı olduğu görülmüştür.
Genel olarak, balın tatlandırıcıvekoruyucu özelliği Yunanlılar ve Romalılar tarafından yaygın olarak bilinmektedir. Balık ve baklagillere dayalı çeşitli yemeklerin hazırlanmasında ve bazı sebze ve et yemeklerini fermante etmek için kullanılmıştır.
hindistan'da bal
Bal, afrodizyak olarak kullanıldığı Hindistan’da hala aynı şekilde görülmektedir. Hindistan’da bal, güzelliğin, iyiliğin ve erdemin sembolü olarak kabul edilmiştir. Ayurveda tıbbında önemli bir yere sahiptir.